Brak oceny sprawozdania finansowego i sprawozdania zarządu z działalności spółki przez radę nadzorczą a nieważność uchwał walnego zgromadzenia zatwierdzających te sprawozdania

   |   Autor

Jeśli zatem rada nadzorcza nie podejmie obligatoryjnych uchwał w przedmiocie oceny sprawozdań z działalności spółki oraz finansowego a także propozycji zarządu w przedmiocie podziału zysku albo pokrycia straty w sposób prawidłowy, zaskarżenie uchwał walnego zgromadzenia w takim przypadku zakończyć się może stwierdzeniem ich nieważności.


Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki akcyjnej we wszystkich dziedzinach jej działalności. Zgodnie art.  382  §  3 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.

Podjęcie uchwał co do tych zagadnień należy do obligatoryjnych zadań rady nadzorczej i wynika wprost z regulacji kodeksu spółek handlowych. Wydaje się, że nie powinna budzić wątpliwości teza, iż dla ważności uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki akcyjnej w przedmiocie rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, a także uchwały w przedmiocie podziału zysku lub pokrycia straty (art. 393 pkt 1 k.s.h., art. 395 § 2 pkt 1 i 2 k.s.h.) konieczne jest uprzednie poddanie tych dokumentów ocenie rady nadzorczej spółki.

W związku z powyższym na ważności uchwał walnego zgromadzenia spółki akcyjnej w przedmiocie rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, a także w przedmiocie podziału zysku lub pokrycia straty ma wpływ nie tylko sytuacja tak oczywista gdy rada nadzorcza w ogóle nie zajmie się oceną tych dokumentów ale także sytuacja gdy dojdzie do naruszenia regulacji czy to ustawowych czy statutowych dotyczących zwołania i odbycia posiedzenia rady nadzorczej, które to naruszenia będą miały wpływ na ważność uchwał rady nadzorczej.

Przyjmuje się, że uchwały rady nadzorczej spółki mają charakter wielostronnych czynności prawnych, na których treść ostatecznie składają się oświadczenia woli członków rady, wyrażane w formie głosowania. Natomiast strona formalna tych czynności przejawia się w przestrzeganiu, przy podejmowaniu przez radę uchwał, określonej procedury, wynikającej z przepisów prawa, statutu spółki lub uchwalonych regulaminów.

Szczególne rygory formalne, związane z procedowaniem przez radą nadzorczą określone w statucie są dla rady nadzorczej oraz samej spółki wiążące, w tym sensie, że w przypadku ich niezastosowania nie może dojść do podjęcia przez radę ważnej uchwały. Jeśli zatem rada nadzorcza nie podejmie obligatoryjnych uchwał w przedmiocie oceny sprawozdań z działalności spółki oraz finansowego a także propozycji zarządu w przedmiocie podziału zysku albo pokrycia straty w sposób prawidłowy, zaskarżenie uchwał walnego zgromadzenia w takim przypadku zakończyć się może stwierdzeniem ich nieważności.

Warto również dodać, że podjęcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwał w przedmiocie absolutorium dla członków zarządu jest niedopuszczalne bez uprzedniego zajęcia stanowiska co do przedstawionych przez zarząd sprawozdań finansowego i z działalności spółki za rok obrotowy. Wniosek taki można wyprowadzić już z samej konstrukcji przepisu art. 393 pkt 1 k.s.h., w którym wprost wskazuje się na konieczność podjęcia w tym zakresie uchwał łącznie.

Jest to wniosek naturalny jeśli zważyć, że absolutorium jest podstawową formą oceny przez akcjonariuszy działalności członków zarządu w danym roku obrotowym. Z kolei działalność ta opisana jest w dokumentach w postaci sprawozdania z działalności spółki i sprawozdania finansowego. Nie oznacza to, że decyzja w przedmiocie udzielenia bądź nieudzielenia absolutorium pozostaje w prostej korelacji z treścią uchwał dotyczących tych sprawozdań. Przykładowo, mimo zatwierdzenia sprawozdań akcjonariusze mogą nie udzielić absolutorium członkom zarządu. Chodzi natomiast o to, że przed podjęciem decyzji co do przedłożonych przez zarząd sprawozdań, podejmowanie uchwały w przedmiocie absolutorium byłoby przedwczesne.